Vooral in de bovenbouw worden ze veel gebruikt: stappenplannen rekenen om een som goed te kunnen oplossen. Dat geeft houvast, maar leidt ook vaak tot een wildgroei aan stappenplannen. Sommige zijn helpend, andere juist belemmerend. Hoe herken je het verschil en hoe zet je een stappenplan rekenen goed in?

Wist je dat er in Nederland ongeveer 2,1 miljoen volwassen laaggecijferd zijn? Deze mensen hebben hier last van van in hun dagelijks leven, bijvoorbeeld bij het vinden van een baan, het omgaan met geld of het goed begrijpen van belangrijke informatie. Om hen te helpen is de Hogeschool Utrecht samen met partners uit Ierland, Spanje en Oostenrijk het Common European Numeracy Framework project gestart. Het doel hiervan is om organisaties die laaggecijferde mensen willen ondersteunen handvatten te bieden.  Om dit te doen hebben zij de verschillende aspecten van gecijferdheid in kaart gebracht. 

Gecijferd zijn wil zoveel zeggen als dat je je in je dagelijks leven (en beroep) uit de voeten kan met cijfers. Om dat te kunnen moet je flexibel kunnen omgaan met de rekenstof die je op school geleerd hebt. Je moet kunnen beredeneren welke rekensom je moet maken om dagelijkse beslissingen te nemen op het gebied van financiën, voeding, vervoer enzovoorts. Daarna mag je- eenmaal uit de schoolbanken- gerust je rekenmachine erbij pakken om die som uit te rekenen. Bedenken hoe je dat aanpakt vraagt dat je abstract kan denken. Dat is iets wat je moet leren.

Welke stappen kun je in de groepen 1 t/m 4 zetten om het formele werken met redactiesommen in de bovenbouw tot een succes te maken?

Samen aan de slag met redactiesommen. In deze blog vind je verschillende werkvormen om coöperatief aan de slag te gaan met redactiesommen.

Redactiesommen saai? Niet als je lekker buiten of bewegend aan de slag gaat. Hier volgen een aantal ideeën.

Wat is de plek van redactiesommen in de rekenles en de leerlijn rekenen? Waarom en wanneer bied je deze sommen aan? Je hoort veel van mensen die zeggen dat redactiesommen te talig zouden zijn. Kinderen die minder goed zijn in lezen zouden op die manier tijdens toetsen afgerekend worden op vaardigheden die helemaal niks met rekenen te maken hebben.

Het zal je leerlingen niet veel uitmaken hoe de som die ze maken nu heet, ze moeten hem tenslotte gewoon oplossen. Maar sprekend en denkend over rekenen en wat nu belangrijk is voor leerlingen om te kunnen, is het uit elkaar houden van de termen wel degelijk belangrijk. Er is ook verschil in de didactiek. Dus hieronder een kleine crash-course rekentermen rond redactiesommen.

Veel woorden in een redactiesom zijn totaal onbelangrijk. Het maakt niks uit of er 328 olifanten in een park staan waarvan er 24 een blokje om gaan...of dat 328 aardbeien in een schaal liggen waarvan er 24 worden opgegeten. Als je graag wil weten hoeveel olifanten of aardbeien er overblijven, moet je in beide gevallen dezelfde som maken. Het antwoord is daarna uiteraard ook gelijk. 

Van fouten maken kun je leren....tenminste als je daarna terugkijkt naar wat er mis ging en erover nadenkt hoe je dat in de toekomst anders kunt doen. Anders kun je fouten maken tot je een ons weegt, zonder daar ook maar iets mee op te schieten. 

Hoe help je kinderen die moeite hebben met rekenen verder? Automatiseren? Herhalen? Goede strategieën aanleren? Ja ook, maar niet als de basis niet op orde is. En de basis is een context. Je rekent niet zomaar 5 - 3 uit. Waarom zou je? Je rekent uit dat er eerst 5 koekjes waren en dat je er drie hebt opgegeten en dat je er nu dus nog 2 hebt. Of dat je eerst 5 euro had en iets voor drie euro hebt gekocht. Als je niet weet dat die getallen ergens voor staan, dan kun je alleen sommen uit je hoofd leren en trucjes toepassen. Begrip komt er niet en zo loop je uiteindelijk vast.

Stel je voor...alle kinderen noteren hun rekenopgaven keurig geschreven, netjes onder elkaar, in de hokjes in hun schrift. Geen 27€ meer, geen 24 - 138 meer als er eigenlijk 138 - 24 bedoeld wordt, geen willekeurige brijen van cijfers en getallen waarbij het totaal niet duidelijk is wat nu bij welke som hoort. Geen lege rekenschriften meer omdat de leerling alles uit zijn hoofd heeft gedaan..een wereld waarvan ik, als inmiddels best wel behoorlijke reken-nerd, alleen maar kan dromen. Maar oh, wat zou het een verschil maken in de resultaten van de leerlingen!